Polio, yani çocuk felci, sinir sistemini etkileyerek felç ve hatta ölüme neden olabilen ciddi bir enfeksiyon hastalığıdır. Poliovirüs, özellikle hijyen koşullarının yetersiz olduğu bölgelerde hızla yayılabilir ve aşı olmadan korunması oldukça zordur. Polio aşısı, bu hastalığı önlemenin en etkili yolu olarak kabul edilmektedir. Peki, polio aşısı ne zaman yapılmalıdır? Bu yazımızda polio aşı takvimini, dozlarını ve hangi yaş gruplarında uygulanması gerektiğini detaylı şekilde ele alıyoruz.
Polio Aşısı Kaç Yaşına Kadar Yapılır?
Polio aşısı, bebeklik döneminden itibaren uygulanmaya başlanır ve genellikle çocukluk çağında tamamlanır. Ancak, belirli risk gruplarında yetişkinlik döneminde de önerilebilmektedir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve birçok ülkenin sağlık otoriteleri, çocukların erken yaşlarda polio aşısı ile bağışıklık kazanmalarını önermektedir. Aşı programı kapsamında belirlenen yaş aralıklarında aşı yapılmadıysa, doktor önerisiyle eksik dozlar tamamlanabilir.
Polio Aşısı Hangi Yaş Aralığında Yapılmalıdır?
Polio aşısı, bebeklik ve çocukluk çağında belirli aralıklarla yapılır. Ancak, yetişkinler için de belirli durumlarda önerilmektedir.
Bebeklik Dönemi
Polio aşısı genellikle 2. ay, 4. ay ve 6-18. aylar arasında üç doz şeklinde uygulanır. Bebeklerde bağışıklık oluşturmak için ilk aşılar kritik öneme sahiptir.
Çocukluk Dönemi
Çocukluk çağında, 4-6 yaş aralığında bir hatırlatma dozu (rapel) yapılması önerilir. Bu doz, bağışıklık sistemini güçlendirmek ve uzun vadeli koruma sağlamak için gereklidir.
Yetişkinlik Dönemi
Çocukluk döneminde polio aşısı olmayan veya eksik dozları bulunan yetişkinler için aşı önerilebilir. Ayrıca, polio virüsü riski taşıyan bölgelere seyahat edenler veya sağlık çalışanları gibi risk gruplarındaki yetişkinler için de ek dozlar uygulanabilir.
Polio Aşısı Kaç Doz Yapılır?
Polio aşısı, genellikle beş doz şeklinde uygulanır. Ancak, eksik dozları tamamlamak için farklı programlar da uygulanabilir.
İnaktive Polio Aşısı (IPV)
Günümüzde birçok ülkede inaktive polio aşısı (IPV) kullanılmaktadır. Bu aşı, enjeksiyon yoluyla uygulanır ve bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcı olur.
Oral Polio Aşısı (OPV)
Daha önce yaygın olarak kullanılan oral polio aşısı (OPV), ağız yoluyla damla şeklinde verilen canlı bir aşıdır. Ancak, bazı ülkelerde IPV’ye geçiş yapılmıştır.
Polio Aşısı Yetişkinlere Yapılır mı?
Evet, polio aşısı bazı yetişkinler için gerekli olabilir. Özellikle çocukluk döneminde eksik aşıları olanlar veya polio riski taşıyan bölgelere seyahat edecek olanlar için önerilmektedir. Sağlık çalışanları, laboratuvar teknisyenleri ve askeri personel gibi risk grubundaki kişiler için de ek dozlar uygulanabilir.
Polio Aşısı Gecikirse Ne Olur?
Polio aşısı zamanında yapılmazsa, bağışıklık kazanma süreci gecikebilir ve polio virüsü bulaşma riski artabilir. Eksik dozlar, mümkün olan en kısa sürede doktor kontrolünde tamamlanmalıdır.
Polio Aşısının Koruyuculuk Süresi Ne Kadardır?
Polio aşısı, tam doz uygulandığında ömür boyu koruma sağlayabilir. Ancak, yüksek riskli gruplar için zaman zaman ek doz önerilmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Polio aşısı hakkında merak edilen soruların cevaplarını aşağıda bulabilirsiniz.
Polio aşısı kimlere yapılmalıdır?
Bebekler, çocuklar ve belirli risk gruplarındaki yetişkinler için önerilmektedir. Özellikle polio virüsü görülen bölgelere seyahat edenler için aşılanma önemlidir.
Polio aşısı kaç doz uygulanır?
Genellikle 5 doz olarak uygulanır. Bebeklik ve çocukluk döneminde ana dozlar, 4-6 yaş arasında bir hatırlatma dozu yapılır.
Polio aşısı yetişkinlerde gerekli mi?
Çocukluk döneminde tam aşılanmamış olan yetişkinler veya polio virüsü riski taşıyan bölgelerde bulunan kişiler için önerilebilir.
Polio aşısı gecikirse ne yapılmalı?
Eksik dozlar en kısa sürede tamamlanmalıdır. Doktor kontrolünde uygun aşı takvimi oluşturulabilir.
Polio aşısı ömür boyu koruma sağlar mı?
Tam doz alındığında ömür boyu bağışıklık sağlayabilir. Ancak bazı yetişkinler için ek dozlar önerilebilir.
Polio aşısı hangi türlerde uygulanır?
İki türü vardır: İnaktive polio aşısı (IPV) enjeksiyonla, oral polio aşısı (OPV) ise ağız yoluyla uygulanır.
Polio aşısının yan etkileri var mı?
Genellikle hafif yan etkiler görülür. Aşı sonrası enjeksiyon bölgesinde ağrı veya hafif ateş oluşabilir, ancak ciddi yan etkiler çok nadirdir.
Polio hastalığı tamamen yok oldu mu?
Çoğu ülkede eradike edilmiştir ancak bazı bölgelerde halen görülmektedir. Bu nedenle aşılama programları devam etmektedir.
