Ramazan ayında oruç tutan kişilerin en çok merak ettiği konulardan biri de buhar almanın orucu bozup bozmayacağıdır. Özellikle solunum yolları rahatsızlıkları olan kişiler, tedavi amacıyla buhar solumanın oruç üzerindeki etkisini araştırmaktadır. Bu yazımızda, İslam fıkhı açısından buharın oruca etkisini, farklı mezheplerin bu konudaki görüşlerini ve dikkat edilmesi gereken hususları ele alacağız.
Buhar Almak Orucu Bozar mı?
Oruçlu bir kişinin, gün içinde bilinçli veya bilinçsiz olarak soluduğu maddelerin oruç üzerindeki etkisi, İslam alimleri tarafından farklı şekillerde değerlendirilmiştir. Buhar, vücuda burun veya ağız yoluyla alındığında orucun bozulup bozulmayacağı, buharın yoğunluğuna ve mideye ulaşma durumuna bağlı olarak değişebilir.
Farklı Mezheplere Göre Buharın Oruca Etkisi
İslam fıkhında oruç bozan durumlar genellikle “yenilip içilen şeyler” ve “vücuda besleyici maddelerin alınması” olarak değerlendirilir. Buhar, doğrudan mideye ulaşmadığı sürece orucu bozup bozmadığı konusunda mezhepler arasında farklı görüşler bulunmaktadır.
Hanefi Mezhebine Göre
Hanefi mezhebine göre, orucun bozulması için mideden geçmesi gereken bir maddenin ağız yoluyla alınması gerekmektedir. Buhar veya dumanın istem dışı solunması orucu bozmaz. Ancak bilinçli olarak yoğun bir buhar solunur ve mideye ulaşırsa oruç bozulabilir. Bu nedenle, özellikle astım ilaçları gibi yoğun buhar içeren tıbbi tedavilerin orucu bozma ihtimali yüksektir.
Şafi Mezhebine Göre
Şafi mezhebinde, ağız veya burun yoluyla mideye ulaşan herhangi bir maddenin orucu bozduğu kabul edilir. Eğer bir kişi tedavi amacıyla yoğun buhar solursa ve bu mideye kadar ulaşırsa orucu bozulur. Ancak hafif su buharı veya nem solumak orucu bozmaz.
Maliki ve Hanbeli Mezhebine Göre
Maliki ve Hanbeli mezheplerinde de benzer bir görüş hakimdir. Eğer buhar mideye ulaşacak kadar yoğun değilse orucu bozmaz. Ancak tıbbi amaçla kullanılan yoğun buharlar veya ilaç içeren aerosoller orucu bozan durumlar arasında değerlendirilir.
Buhar Solumanın Oruç Üzerindeki Etkileri
Buhar almak, orucu bozup bozmaması açısından farklı şekillerde değerlendirilmelidir. Tedavi amaçlı kullanılan buharlar, ortamda bulunan su buharı ve yoğun kimyasal içeren buharlar gibi durumlar farklı hükümlere tabi olabilir.
Tedavi Amaçlı Buhar Kullanımı
Astım hastalarının kullandığı buhar cihazları veya buhar tedavisi içeren solunum terapileri, genellikle yoğun ilaçlı partiküller içerir ve mideye ulaşma ihtimali bulunmaktadır. Bu nedenle, çoğu fıkıh alimi, tedavi amaçlı buhar kullanımının orucu bozabileceğini ifade etmektedir.
Ortam Buharı ve Su Buharı
Banyo sırasında oluşan buhar, sıcak çaydan yükselen buhar veya nemli havanın solunması gibi durumlar orucu bozmaz. Çünkü buhar, mideye ulaşan bir besin maddesi veya ilaç gibi değerlendirilmez. Ancak kişinin bilinçli olarak su buharını çekmesi ve bu durumun mideye ulaşması ihtimali varsa dikkat edilmelidir.
Kimyasal İçeren Buharlar
Yoğun kimyasal içeren sanayi buharları, duman veya parfüm gibi partiküller içeren maddeler mideye ulaşırsa orucu bozabilir. Özellikle sigara ve elektronik sigara dumanı gibi durumlar, içeriğindeki kimyasallar nedeniyle orucu kesin olarak bozar.
Sıkça Sorulan Sorular
Buhar almak ve oruçla ilgili merak edilen soruların cevaplarını aşağıda bulabilirsiniz.
Astım spreyi kullanmak orucu bozar mı?
Evet, astım spreyleri içinde ilaç partikülleri bulunduğundan ve bu partiküller doğrudan solunum yoluyla mideye ulaşabileceğinden dolayı orucu bozar. Ancak kişinin sağlık durumu nedeniyle bu spreye ihtiyacı varsa, orucunu bozup daha sonra kaza etmesi önerilir.
Duş alırken solunan buhar orucu bozar mı?
Hayır, banyo sırasında oluşan buhar veya su buharının solunması orucu bozmaz. Çünkü bu tür buharlar mideye besleyici bir madde olarak gitmez ve bilinçli olarak solunmadığı sürece oruca zarar vermez.
Buharlı yüz bakımı yapmak orucu bozar mı?
Eğer buhar doğrudan solunmaz ve yalnızca yüz bölgesinde nemlendirme amacıyla kullanılırsa orucu bozmaz. Ancak bilinçli olarak ağız veya burundan çekilirse, özellikle yoğun buhar olması durumunda orucu bozma ihtimali vardır.
Yemek buharı orucu bozar mı?
Yemek pişirirken çıkan buharı solumak, doğrudan mideye ulaşmadığı sürece orucu bozmaz. Ancak buharı bilinçli olarak ağızdan içeri çekmek ve yoğun şekilde solumak orucu bozabilir.
Elektronik sigara kullanımı orucu bozar mı?
Evet, elektronik sigara dumanı içinde nikotin ve diğer kimyasal maddeler bulunduğundan dolayı orucu bozar. Bu, sigara içmek gibi değerlendirilir ve oruç geçersiz olur.
Buhar odasına girmek orucu bozar mı?
Buhar odasında bulunmak tek başına orucu bozmaz. Ancak buharın bilinçli olarak solunması ve midenin bundan etkilenmesi durumunda orucu bozma ihtimali vardır.
Buharlı ilaç kullanımı orucu bozar mı?
Eğer kullanılan ilaç mideye ulaşacak şekilde solunuyorsa, bu orucu bozar. Ancak hafif buhar içeren bir ortamda bulunmak oruca zarar vermez.
